Gemeente Amsterdam wil Wisconsinmodel invoeren

Bijeenkomst van de Euromarsen over een alternatieve financiering van de sociale zekerheid

Op 15 oktober organiseert het Nederlandse Komitee Euromarsen tegen werkloosheid en verarming een bijeenkomst over de mogelijkheden voor een alternatieve financiering van de sociale zekerheid en tegen de plannen van de gemeente Amsterdam om als experiment een soort Wisconsinmodel in te voeren waarin de uitvoering van de bijstand wordt geprivatiseerd en er beperkte toegangsmogelijkheden tot de bijstand zijn.

De bijeenkomst wordt gehouden in het Dijktheater, Da Costakade 160 in Amsterdam en begint om 14.00 uur.

Inleidingen worden gehouden door Cees Hulsman, hoofd concern-afdeling beleid van de sociale dienst en Chris Driessen, beleidsmedewerker van de FNV. Piet van Elswijk brengt een plan voor alternatieve financiering van de sociale zekerheid naar voren dat uitvoerbaar is voor gemeenten op lokaal niveau.

In het licht van de bezuinigingen bij de rijksoverheid waardoor ook de gemeente zwaar wordt getroffen, de invoering van de nieuwe bijstand (de Wet Werk en Bijstand) en de oplopende werkloosheid lijkt de gemeente ervoor te kiezen de toegang tot de bijstand te beperken zodat de uitgaven voor uitkeringen financierbaar blijven. In de praktijk betekent het, dat uitkeringsgerechtigden onder druk worden gezet ieder slecht betaald baantje te accepteren terwijl bij oplopende werkloosheid de finacieringsproblemen toch ontstaan omdat er voor veel mensen geen werk is. Tegenover deze oplossing brengen de Euromarsen het plan van Elswijk in stelling: financiering van de sociale zekerheid middels een heffing op de toegevoegde waarde van de productie, in plaats van heffing (sociale premies) op de lonen. Hierdoor wordt een ondernemer in tegenstelling tot nu gestimuleerd om mensen in dienst te nemen en belemmert om mensen te ontslaan. In verschillende gemeenten zijn reeds experimenten met dit systeem uitgevoerd met positieve resultaten. De nieuwe Wet Werk en Bijstand waarbij verschillende financieringsstromen voor bijstand en gesubsidieerde arbeid worden samengevoegd en de gemeentelijke bevoegdheden worden uitgebreid bieden mogelijkheden voor een eigen beleid van de gemeente.

Kiest de gemeente Amsterdam voor een dood spoor?

Afgelopen jaren zijn beleidsmakers van de gemeente Amsterdam en allerlei bestuurders uit andere regio' s in het Amerikaanse Wisconsin geweest om daar het sociale onzekerheidsmodel te bestuderen. Ze kwamen enthousiast terug. In Wisconsin kun je maar een beperkt aantal jaren in je leven bijstand krijgen. Als de termijn verstreken is moet je maar zien hoe je met voedselbonnen, zwaar onderbetaalde flexibele arbeid, giften van charitas instellingen en gaarkeukens in leven blijft. De uitkering van mensen in de bijstand gedurende een half jaar wordt gegeven aan een partikulier bemiddelings of reintegratiebureau. Dat geld mogen ze houden. Als ze je voor het halve jaar verstreken is uit de bijstand krijgen maken ze winst. Je bent met huid en haar, wat je levensonderhoud betreft, overgeleverd aan de geldwolven die winst maken op de armoede van anderen. Bestuurders en andere beleidsmakers ontkenden tot nu toe dit systeem in Nederland ook te willen. ‘ We moeten de goeie dingen van dit marktmodel overnemen maar de bijstand blijft bestaan’ .

Beleidsmakers in Amsterdam willen nu ook zo'n Wisconsin model invoeren onder de verhullende paraplu van een ‘detacheringsconstructie’ en ‘stageplaatsen voor mensen in de bijstand’ . Dit staat in het rapport ‘ Naar een nieuwe dienst werk en inkomen’ . Een omgevingsanalyse en organisatieschets van DWI. Uitgegeven door het bouwteam DWI op 11 september 2003.

Wisconsin in Amsterdam

Citaat: ‘een beperkt aantal klanten met een niet al te grote afstand op de arbeidsmarkt worden overgedragen aan een of meerdere reintegratiebedrijven’ . De klanten nemen hun uitkering mee naar het reintegratiebedrijf. Dit bedrijf krijgt de uitkering ter hoogte van 6 maanden. Het reintegratiebedrijf mag dit bedrag houden onder de strikte voorwaarde dat de klant aan een reguliere baan wordt geholpen en niet terugkeert in de bijstandsuitkering (eventueel vervat in een boeteclauaule) Men noemt dit ‘schadelastbeheersing’. De gemeente draagt het risico dat ze op het inkomensdeel voor deze klanten loopt over aan het reintegratiebedrijf.

Dit model betekent, dat de klanten dus met huid en haar zijn overleverd aan het commerciele reintegratiebedrijf dat winst probeert te maken op de uitkeringen. Nu kan men het argument aanvoeren, dat de uitkeringsrechten blijven bestaan als het niet lukt in tegenstelling tot Wisconsin. In de nieuwe bijstandswet echter is passende arbeid vervangen door gangbare arbeid en er is hooguit een indirecte controle van de overheid als bewaker van collectieve voorzieningen op wat het commerciele bedrijf met de uitkering doet. Bovendien wil de gemeente Amsterdam met eigen plannen de toegang tot de bijstand moeilijker maken door de invoering van een wachttijd bij het aanvragen van een uitkering. Deze maatregelen betekenen feitelijk voor de werkloze toch: buigen of barsten in handen van een bedrijf, dat geen enkel belang heeft om de werkloze goed te begeleiden maar alle financiele belangen om hem zo snel mogelijk de bijstand uit te schoppen. Wij zijn verbijsterd over deze denktrant van beleidsmakers, die menselijke problemen terugbrengen tot ‘schadelastbeheersing’.

Euromarsen

euromarsen@dds.nl