Grenzen aan de Markt - Naar een Solidaire Economie
6 September 2003: dag van alternatieven, over hoe het in Nederland anders kan en moet
Thema
10 september begint in Cancun (Mexico) de volgende vergadering van de wereldhandelsorganisatie WTO. Daar zullen nieuwe stappen worden gezet om de wereldeconomie verder te liberaliseren, iedereen verder met iedereen in concurrentie te brengen. Die vercommercialisering van het bestaan heeft tot veel negatieve ontwikkelingen geleid: toenemende ongelijkheid, overbelasting van mens en natuur, concentratie van macht bij enkelen, en zo meer.
Het heersende economische stelsel verkeert bovendien steeds meer in een crisis. Alom zijn er berichten over de terugvallende economische groei, dalende beurskoersen, grote verliezen van pensioenfondsen, bedrijfssluitingen en oplopende werkloosheid. De winstwaarschuwingen zijn niet van de lucht, het frauduleuze handelen van het management van grote bedrijven wordt zichtbaar en daarmee de zeer betwistbare betrouwbaarheid van boekhouders en accountants. Zelfs het functioneren van hele nationale economieën wordt bedreigd, zie Argentinië. Het neoliberale stelsel verliest onder het brede publiek aan draagvlak.
Het moet anders. Kan het anders? Jazeker, steeds meer mensen denken over en werken aan alternatieve vormen van economie, ook in het dagelijkse handelen, en ook in Nederland. Wij noemen die andere economie: solidaire economie, ook wel duurzame economie. Zij is primair gericht op het realiseren van de noodzakelijke zorg voor alle levende en toekomstige mensen, met respect voor de natuur en het milieu. Zij is gegrondvest op de overtuiging dat samenwerking, onderlinge ondersteuning en een verantwoorde omgang met de natuur uit oogpunt van duurzaamheid meer opleveren dan concurrentie en ongebreideld winstbejag. Het zoeken naar samenwerking en bundelen van krachten, met respect voor ieders eigenheid, is een noodzakelijke voorwaarde om elkaars bestaansvoorwaarden te verbeteren.
Het gaat om andere waarden dan die van het neoliberale cynisme: soberheid en ‘genoeg’, gelijkwaardigheid en tolerantie, zorg en gastvrijheid. Deze waarden worden nu stelselmatig onderdrukt. Maar die onderdrukking roept ook reactie op, reactie in de zin van initiatieven om tot een andere inrichting van de samenleving te komen. Ook Nederland kent daar vele voorbeelden van, zoals biologisch boeren, LETS-systemen, initiatieven die illegalen ondersteunen, Emmauswinkels, verantwoord bankieren, om er maar enkele te noemen. Solidaire economie veronderstelt een andere cultuur. Zij veronderstelt dat mensen bereid en in staat zijn om te participeren in allerlei vormen van basisdemocratie; en dat mensen respect hebben voor andere levensvormen.
Doelen en doelgroepen
Op deze dag worden mensen, groepen en organisaties bij elkaar gebracht die
-met solidaire economie bezig zijn,
-daar belangstelling voor hebben, of
-(politieke partijen, vakbonden, en anderen) zouden moeten hebben
Het gaat daarbij allereerst om een uitwisseling van visies op en ervaringen met solidaire economie van de deelnemers. Daarnaast willen wij bekendheid geven aan de noodzaak en mogelijkheden van solidaire economie in Nederland. En tenslotte willen wij initiatieven ontwikkelen om solidaire economie op de agenda's van de overheid, politieke partijen en maatschappelijke organisaties geplaatst te krijgen (agendasetting)
Vorm
De dag kent drie onderdelen:
(1) Plenaire discussie over solidaire economie in Nederland. Dit deel duurt een uur en is allereerst bedoeld om de stand van zaken van solidaire economie in Nederland op te maken. Daarnaast willen wij de strategie van de bewegingen gericht op solidaire economie aan de orde stellen. Ten behoeve van een en ander wordt een reader voorbereid welke ruim vóór deze dag aan de deelnemers ter beschikking wordt gesteld. De discussie wordt ingeleid met drie korte voordrachten, één vanuit de praktijk van solidaire economie, één vanuit een meer theoretisch perspectief, en één over concrete strategische kwesties.
(2) Workshops over deelthema's.
A Opzet: De workshops duren anderhalf uur en vinden gelijktijdig (en sommige herhaald) plaats. Ook daarin wordt gediscussieerd over praktijken en theorie van solidaire economie. Zij worden voorbereid door groepen of organisaties die op deze deelthema's actief zijn en van wie voorbereidende teksten worden opgenomen in de eerder genoemde reader. Daarbij worden de volgende invalshoeken in acht genomen:
- het moet steeds gaan om (vormen van) alternatieve economie.
- steeds wordt een verbinding gelegd met het bredere thema van het economisch stelsel;
- het gaat steeds over ander economisch beleid in Nederland;
- ook gaat het steeds over de urgente noodzaak van solidaire economie;
- daarbij worden alternatieven zo veel als mogelijk concreet gemaakt;
- en ook moet aandacht gegeven worden aan het vergroten van het draagvlak voor solidaire economie.
B Onderwerpen: Gedacht wordt aan bijvoorbeeld de volgende onderwerpen (in alfabetische volgorde):
- Armoede en uitsluiting
- Belastingen
- Duurzame regionale economie
- Geld
- Illegaliteit en migratie
- Landbouw, inclusief de genderdimensie van de herinrichting van het platteland
- Loonarbeid en flexwerk
- Milieu: anders rekenen; vergroenen
- Nederlands beleid t.a.v. de wereldeconomie
- Politieke context van het functioneren van TNO's
- Verantwoord ondernemen
- Werken en wonen
- Zorgeconomie, anders rekenen, e.d.
(3) Plenaire discussie. Daarbij gaat het met name over de noodzaak en mogelijkheden om solidaire economie tot uitdrukking te brengen in het dagelijkse handelen van bewegingen, NGO's, overheden, partijen, bonden en andere maatschappelijke organisaties. Hiervoor worden ook vertegenwoordigers van progressieve politieke partijen en van vakbonden uitgenodigd.
Samenvattend ziet het programma er als volgt uit:
- 09.30-10.00 uur: aankomst en koffie/thee
- 10.00-11.00 uur: plenaire inleidingen over solidaire economie in Nederland
- 11.00-11.15 uur: pauze
- 11.15-12.45 uur: workshops over deelthema's
- 12.45-14.00 uur: pauze
- 14.00-15.30 uur: workshops over deelthema's
- 15.30-15.45 uur: pauze
- 15.45-17.30 uur: afsluitende plenaire discussie
- 17.30-18.00 uur: afsluiting
Centrale website: www.globalternatives.nl
Aantal deelnemers: 300
Datum: 6 September 2003
Plaats: nog niet bekend